หากคุณสังเกตบนหน้าปัดของนาฬิกานักบิน คุณจะเห็นเอกลักษณ์อย่างหนึ่งที่นาฬิกานักบินหลายคอลเลกชันจากหลาย ๆ แบรนด์มีเหมือนกันนั่นก็คือหลักสามเหลี่ยมที่ตำแหน่ง 12 นาฬิกา หลักตัวนี้ไม่ได้เป็นส่วนหนึ่งของงานดีไซน์บนหน้าปัดอย่างที่หลายคนเข้าใจ แต่มันมีหน้าที่มากกว่าความสวยงามและบ่งบอกว่านาฬิการุ่นนั้นเป็นนาฬิกานักบิน มารู้จักความหมายและที่มาที่ไปของเครื่องหมายนี้กันครับ และดูว่ามันมีประโยชน์อย่างไรบ้าง
เครื่องมือที่เกิดจากความจำเป็น
แต่เดิมนั้นนาฬิกานักบินไม่ได้ถูกสร้างมาเพื่อความสวยงามอย่างในทุกวันนี้ แต่มันคือเครื่องมือสำคัญชิ้นหนึ่งที่ใช้ในการเดินอากาศ ซึ่งการออกแบบจะเน้นไปที่ความทนทานและอ่านเวลาได้ง่าย นักบินจำเป็นต้องมีเครื่องมือแบบนี้สวมบนข้อมือเพื่อช่วยนำทางในการเดินทางบนท้องฟ้า ยิ่งในยุคสงครามโลกครั้งที่ 2 นักบินรบของแต่ละประเทศยิ่งต้องการนาฬิกาที่มีประสิทธิภาพสูงขึ้น ทำให้มีการพัฒนาหน้าปัดให้มีขนาดใหญ่ขึ้น ทนทานมากขึ้น กลไกมีคุณสมบัติต้านทานสนามแม่เหล็ก มีเม็ดมะยมขนาดใหญ่เพื่อให้สะดวกต่อการหมุนปรับขณะใส่ถุงมือ รวมถึงบนหน้าปัดก็จะมีตัวเลขขนาดใหญ่เพื่อให้มองเห็นชัดในทุกสภาพอากาศ
เมื่อเจาะลงมาที่หน้าปัด นาฬิกานักบินยุคสงครามจะถูกออกแบบให้อ่านค่าบนหน้าปัดได้ง่ายที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ จึงนิยมใช้พื้นหลังสีเข้มด้านเพื่อลดแสงสะท้อน พร้อมกับใช้ตัวเลขอารบิกขนาดใหญ่ในโทนสีอ่อนเพื่อให้ตัดกับพื้นหลังได้ชัดเจน และจะมีเครื่องหมายสามเหลี่ยมด้านเท่าขนาบข้างด้วยจุด 2 จุดไว้ที่ตำแหน่ง 12 นาฬิกา เพื่อให้นักบินทราบแนวตั้งตรงของหน้าปัดและอ่านเวลาได้อย่างรวดเร็ว ช่วยลดความคลาดเคลื่อนและการเพ่งมองนาน ๆ ทั้งยังทำให้อ่านเวลาได้ง่ายขึ้นในสภาพอากาศเลวร้ายหรือในตอนกลางคืนด้วย
องค์ประกอบเล็ก ๆ แต่มีประโยชน์ต่อการรบ
เครื่องหมายสามเหลี่ยมขนาบข้างด้วยจุด 2 จุด อาจจะเป็นองค์ประกอบเล็ก ๆ บนหน้าปัดนาฬิกา แต่กลับมีประโยชน์ต่อการรบบนท้องฟ้าอย่างมาก เพื่อให้เห็นภาพ คุณลองจินตนาการถึงห้องนักบินของเครื่องบินรบยุคสงครามโลกครั้งที่ 2 แน่นอนว่ามันเต็มไปด้วยเข็มมาตรวัดต่าง ๆ เต็มไปหมด ไม่ได้มีหน้าจอดิจิทัลแบบเครื่องบินยุคนี้ เมื่อนักบินขับเครื่องบินรบไล่ยิงศัตรูบนท้องฟ้า พวกเขาต้องเจอกับแรง G มหาศาลจากการเร่งความเร็วและเปลี่ยนทิศทางอย่างกะทันหัน ซึ่งมันส่งผลกระทบต่อร่างกายและประสาทการมองเห็นอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ทำให้การอ่านเวลาบนหน้าปัดนาฬิกาเป็นเรื่องไม่ง่ายเลย
เครื่องหมายสามเหลี่ยมขนาบข้างด้วยจุด 2 จุด ที่ตำแหน่ง 12 นาฬิกา จึงเป็นตัวช่วยให้นักบินทราบตำแหน่งตั้งตรงของหน้าปัดนาฬิกาได้อย่างรวดเร็วโดยไม่ต้องเพ่ง ทำให้อ่านเวลาบนหน้าปัดได้เร็วขึ้น ไม่ต้องเสียเวลาไปจ้องมองหรือสังเกตลำดับตัวเลขให้เสียสมาธิ เพราะเวลาแค่เพียงเสี้ยววินาทีก็อาจส่งผลถึงชีวิตได้หากกำลังรบติดพันกันอยู่กลางอากาศ
DNA ที่ส่งต่อมาถึงปัจจุบัน
เหตุผลหนึ่งที่ทำให้นาฬิกานักบินยังคงได้รับความนิยมมาจนถึงปัจจุบันคือความเรียบง่ายที่ใช้งานได้จริงและเอกลักษณ์อย่างเครื่องหมายสามเหลี่ยมที่ตำแหน่ง 12 นาฬิกา ที่ไม่เพียงแค่ดูสวยงามเท่านั้น แต่มันเป็นเหมือน DNA ของนาฬิกาประเภทนี้ที่ช่วยให้คุณอ่านเวลาได้สะดวกมากขึ้น
ปัจจุบันนาฬิกานักบินหลาย ๆ แบรนด์ยังคงเอกลักษณ์นี้ไว้ ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดคือคอลเลกชัน Pilot’s Watches ของ IWC Schaffhausen ที่เรียกว่าเป็นต้นตำรับของนาฬิกานักบินก็ว่าได้ ตัวเด่น ๆ ที่น่าสนใจคือ Big Pilot’s Watch Automatic ที่มากับหน้าปัดขนาดใหญ่สุดถึง 46.2 มม. นอกจากนี้ยังมี Pilot’s Watch Chronograph ที่มีฟังก์ชันจับเวลา และ Pilot’s Watch Perpetual Calendar ที่มีฟังก์ชันปฏิทิน
อีกหนึ่งแบรนด์ที่น่าสนใจคือแบรนด์นาฬิกาจากเยอรมันอย่าง Laco ซึ่งเกิดขึ้นมาจากการสร้างนาฬิกานักบินโดยตรงและมีอายุครบ 100 ปีในปี 2025 นี้ คอลเลกชันเด่นได้แก่ Pilot Watch Original และ Pilot Watches Basic ที่มากับดีไซน์คลาสสิกแบบนาฬิกานักบินในยุคสงครามโลกครั้งที่ 2 และมีเครื่องหมายสามเหลี่ยมที่ตำแหน่ง 12 นาฬิกาบนหน้าปัดทุกรุ่น
นอกจากนี้ก็มีนาฬิกานักบินอีกหลายคอลเลกชันที่ยังใช้เครื่องหมายสามเหลี่ยมที่ตำแหน่ง 12 นาฬิกาบนหน้าปัดหรือไม่ก็ขอบตัวเรือน เช่น Rolex Air King, Hamilton Khaki Aviation, Longines Spirit Flyback, Breitling Classic Avi, Bell & Ross BR-03, Fortis Flieger เป็นต้น แม้การบินในปัจจุบันจะมีเครื่องมือทันสมัยจนนักบินไม่จำเป็นต้องอ่านเวลาจากนาฬิกาข้อมือก็ได้ แต่เครื่องหมายสามเหลี่ยมสุดไอคอนิกนี้ก็ยังตัวช่วยที่ไว้ใจได้เสมอสำหรับคนเป็นนักบิน และบ่งบอกว่ามันเป็นเครื่องบอกเวลาสำหรับการเดินทางบนท้องฟ้าอย่างแท้จริง
และนี่ก็คือเรื่องราวของเครื่องหมายเล็ก ๆ บนหน้าปัดนาฬิกา แต่มีประโยชน์อย่างยิ่งต่อการอ่านเวลา ถือเป็น DNA จากเครื่องมือสำหรับการบินในอดีตที่ถ่ายทอดมาสู่ปัจจุบัน และส่งต่อคววามคลาสสิกที่ใช้งานได้จริงในทุกวันนี้ หากคุณเป็นคนหนึ่งที่ชอบนาฬิกานักบิน เครื่องหมายสามเหลี่ยมที่ตำแหน่ง 12 นาฬิกาคือสัญลักษณ์ที่คุณต้องตามหาครับ